Sự hấp dẫn của Sapa không chỉ được tạo nên từ cảnh quan, khí hậu, con người mà còn được tạo nên từ ẩm thực. Ẩm thực Sapa thực sự rất đặt biệt, nó tạo nên nét đặc trưng riêng có của vùng đất nơi đây. Cùng The Traveler khám phá các món ăn ngon tại Sapa nhé!
1. Thắng cố
Thắng cố là món ăn đặc sản của đồng bào dân tộc H’Mông. Món ăn được chế biến bởi 12 thứ gia vị truyền thống, trong đó có không ít những loại thực vật ở vùng cao. Tùy theo vùng mà người ta sẽ có những cách chế biến, nêm nếm gia vị khác nhau nhưng thắng cố là gia vị tuyệt đối không được bỏ qua.
Ban đầu, món thắng cố được chế biến hoàn toàn từ một con ngựa, không bỏ qua một bộ phận nào. Tuy nhiên, hiện nay đã có chút thay đổi. Tùy theo từng dân tộc mà người ta có thể thêm thịt trâu, thịt bò… Đây là một trong những món ngon ở Sapa mà du khách phải thử một lần.
2. Đồ nướng
Đến thị trấn này, du khách có thể ghé đến những quán ăn ngon ở Sapa để thưởng thức những món nướng đặc sắc này.
Đồ nướng Sapa tập trung nhiều nhất ở 5 khu vực: khu vực hồ Sapa, khu phố Cầu Mây, chợ Sapa, khu ẩm thực Sapa và chợ tình Sapa (lưu ý rằng ngôi chợ này chỉ mở bán vào đêm thứ 7 và Chủ Nhật).
3. Lẩu cá tầm, cá hồi
Còn gì tuyệt vời hơn khi thưởng thức món lẩu cá Tầm Sapa ngay dưới chân thác Bạc, đây sẽ là một trải nghiệm khó quên trong đời của bất cứ du khách nào đến với Sapa. Cá Tầm là một loại cá da trơn quý hiếm, chỉ sống ở những nơi có thời tiết lạnh quanh năm, được nuôi ở nhiều địa phương trên cả nước như: Tam Đảo, Lâm Đồng, Lào Cai… Tại thác Bạc, người dân địa phương đã xây dựng nhiều trang trại nuôi cá Tầm. Du khách đến Sa Pa sẽ được trải nghiệm thực tế khi được thử giăng lưới để bắt những chú cá Tầm tươi ngon, chế biến, thưởng thức ngay tại chỗ.
Cá hồi không phải là cái tên quen thuộc với người Việt Nam bởi chúng sống ở vùng biển Bắc Âu và châu Mỹ. Tuy nhiên điều kỳ diệu là ở Sapa đã nuôi được loại cá này và những món ăn chế biến từ cá hồi (điển hình là món lẩu cá hồi Sapa) trở thành món đặc sản khi đi du lịch Sapa. Loại cá hồi được nuôi ở khu du lịch Sapa chủ yếu là cá hồi vân hay còn gọi là cá hồi ráng, nếu muốn trực tiếp đến tham quan mô hình nuôi cá, bạn hãy đến khu nuôi và nhân giống cá hồi ở dưới chân Thác Bạc.
4. Gà đen (Gà ác)
Gà đen là món ăn nổi tiếng khi du khách đến Sapa du lịch. Thịt của loại gà này rất thơm. Gà đen hay gà ác thường được chế biến theo nhiều phương thức như xào, hấp, rán, luộc… Đặc biệt, gà đen nướng mật ong chính là loại món ăn đỉnh nhất mà du khách tuyệt đối đừng bỏ qua khi đi du lịch Sapa.
5. Cá suối nướng
Điều thú vị của món cá của Sapa là những loài cá thường sống ở những khe suối. Cá suốicó nhiều loại: Cá trắng thân dẹt như cá mương, cá hoa, cá bống, lại có loài cá có màu đen lẫn với màu rêu đá. Cá suối Sapa thường không lớn lắm, chỉ bằng ngón tay, to lắm cũng chỉ như cán dao. Điều đặc biệt là cá suối không hề có vị tanh. Cá bắt được đem rán ròn rồi chiên với nước sốt cà chua cùng gia vị bột cà ri, bột hồ tiêu là trên mâm cơm đã có một món ăn ngon lành. Cũng có nhiều cách chế biến như: nướng, chiên hoặc kho nhưng ngon nhất vẫn là xiên que nướng trên bếp than hồng.
6. Lợn cắp nách
Lợn cắp nách còn có cái tên gọi khác là Lợn Mường Sapa, là loại lợn rất đặc trưng ở nhiều vùng cao, nhiều nhất ở tỉnh Lai Châu.
Các món ăn được chế biến từ giống lợn này có mùi vị khá đặc trưng. Hiện nay, lợn cắp nách được làm thành nhiều món như xào, hấp… với nhiều loại gia vị khác nhau, đặc trưng ở vùng cao. Vì vậy, đừng bỏ qua thịt lợn cắp nách nếu đã đến Sapa.
7. Thịt trâu gác bếp Sapa
Là món ăn truyền thống của người Thái, thịt trâu gác bếp được làm từ bắp của trâu nuôi thả trên những sườn đồi Tây Bắc. Những miếng thịt tươi ấy qua tẩm ướp ất nhiều gia vị như tiêu, gừng, ớt, mắc khén… đặc trưng theo công thức truyền từ đời này sang đời khác.
Nhìn bên ngoài, thịt có màu nâu sẫm, bên trong có màu đỏ tự nhiên – đặc trưng riêng của sản phẩm thịt trâu gác bếp,với nguyên liệu được lựa chọn kỹ càng từ thịt của những con trâu mạnh khỏe nhất chăn thả nơi núi đồi Tây Bắc. Ngay khi cầm trên tay, miếng thịt trâu khô đã tỏa ra một mùi thơm vô cùng hấp dẫn. Lúc ăn, trong miệng thấy vị ngọt của thịt đọng lại, hoà quyện cùng mùi thơm từ khói củi núi đá và chút cay nồng của tiêu ớt, chút thơm lạ của mắc khén.
8. Khâu nhục Sapa
Khâu Nhục là một món ăn mà thường được thấy trong những dịp lễ Tết hoặc những sự kiện được diễn ra hàng ngày như đám cưới đám hỏi hoặc ma chay của người dân tộc vùng cao được làm từ thịt lợn nhưng lại mang cho bạn một hương vị thật khác.
Đây là món gần giống như thịt kho nhưng được hấp cách thủy với nhiều loại gia vị, ướp càng lâu càng ngon. Để có món Khâu nhục chuẩn, người ta phải nấu tới nửa ngày cho miếng thịt mềm, sao cho khi ăn như tan ra trong miệng. Món này có nguồn gốc từ người Hoa làm, xuất hiện ở hầu hết các vùng núi phía Bắc.
9. Xôi ngũ sắc
Xôi Ngũ Sắc cũng là món ăn của dân rộc Tày. Đây là món ăn khá quan trọng và luôn có mặt trong mâm cỗ ở các dịp lễ Tết, mùng 5 tháng 5 hay ngay cả khi nhà có khách. Món xôi có 5 màu chính, tượng trưng cho ngũ hành: màu trắng – Kim, màu tím – Thuỷ, màu xanh – Mộc, màu đỏ – Hoả và cuối cùng là màu vàng – Thổ.
10. Rượu táo mèo
Quả táo mèo hay người dân vùng cao còn gọi là quả sơn tra vốn từ lâu đã nổi tiếng với du khách Tây Bắc. Nếu nói đến táo mèo người ta sẽ nhớ nhiều đến Trạm Tấu hay Mù Cang Chải của tỉnh Yên Bái, tuy nhiên, nếu nhắc tới rượu táo mèo thì có lẽ phải nghĩ ngay tới Sapa.
Để làm rượu chua chát, từng quả táo mèo được rửa sạch, trải qua những bước ngâm khác nhau tùy từng gia đình. Có nhà cẩn thận bổ đôi quả sơn tra, ngâm muối cho bớt nhựa quả, nhưng cũng có nhà lại để nguyên quả đảo qua đường cho nhựa ra nhiều rồi cho vào bình thủy tinh hoặc hũ ngâm rượu. Qua 6 đến 8 tháng rượu mới đạt đủ độ và cho ra một loại rượu thơm ngon, bổ dưỡng.
11. Rau cải mầm đá
Rau cải mầm đá là món đặc sản vùng đất Sapa, được săn đón bởi nó rất hiếm. Mọc ở vùng núi đá cao, sinh trưởng vào mùa lạnh từ tháng 9 đến tháng 2 âm lịch. Thời tiết càng lạnh thì rau mầm đá càng ngọt và ngon.
Có thể nói đây là loại rau độc quyền của đất trời Sapa.
12. Cháo Tày
Người Tày ở Sa Pa có ba món cháo ngon, bổ, lạ là cháo nhộng ong, cháo lươn và cháo tắc kè. Mỗi món đều có cách chế biến riêng. Nếu có dịp đến Sapa, du khách cũng đừng bỏ qua cơ hội thưởng thức những món cháo đặc sắc này.
13. Bánh dày Páu Plâu
Bánh dầy Páu Plâu cũng nằm trong danh sách món ngon Sapa nhất định thử. Bánh được làm từ gạo nếp loại ngon, có vị thơm rất đặc trưng của nếp vùng cao.
Màu trắng mịn như bột lọc của bánh, nổi bật giữa nền xanh của lá dong tạo màu sắc hài hòa mà hấp dẫn với hương vị đặc trưng của gạo nếp. Bánh dầy Páu Plậu để được rất lâu. Bánh có thể chấm đường hoặc ăn kèm với chả. Cũng có thể hoặc cắt thành miếng rán giòn, miếng bánh phồng to nhìn rất hấp dẫn với hướng vị đặc biệt.
14. Bánh ngô “Páu pò cừ”
Loại bánh này thường được làm khoảng tháng 4 – 5 âm lịch, nguyên liệu là ngô non – khi hạt ngô vẫn còn sữa. ngô được băm nhỏ rồi xay thành bột, cho lên chảo lót lá chuối đê xôi. Khi đã chín, bánh rất ngọt và dẻo thơm mùi ngô non, người ta phân nhỏ gói trong lá chuối để ăn dần. Khi ăn dùng tay bốc, đồng bào hay dùng bánh ngô ăn chơi hoặc mang đi nương.
Bánh ngô chỉ để được 2 ngày. nếu muốn để lâu cả tuần thì phải lấy lá chuối buộc kín ngâm vào thùng nước, khi ăn thì xôi lại cho nóng.
15. Mèn mén Sapa
Mèn mén Sa Pa được làm từ những hạt ngô tẻ địa phương là thực phẩm hàng ngày của người H’Mông. Món ăn nghe rất đơn giản nhưng để làm ra nó phải trải qua nhiều kì công. Ngô được đem tách hạt, xay nhỏ và sàng cho bột thật mịn, đều. Sau đó, ngô được trộn với nước, người phụ nữ H’Mông phải tính toán sao cho lượng nước vừa đủ để bột mịn, không quá khô, không quá nhão. Rồi, họ mang đồ bột ngô 2 lần. Lần đầu, đồ cho bột ngô nở tơi ra, sau đem bắc ra, để nguội. Họ đảo bột đã được đồ cho bông tơi, đem đồ lần 2 với lửa vừa đều, cho đến khi dậy mùi thơm. Mèn mén chín, dậy mùi, dẻo và tơi.
Người H’Mông ăn mèn mén với các loại nước canh: nước xương, nước canh ra, hoặc nước thắng cố… hoặc với bột ớt nướng. Ngoài ra món mèn mén trộn cơm được rất nhiều người Mông yêu thích vì vị ngọt, bùi, thơm của ngô và vị mềm dẻo của cơm. Món này còn được hòa vào nước dùng để ăn cùng phở hay mỳ.
Không chỉ là món ăn, không chỉ là ẩm thực, mà mèn mén Sa Pa còn là nét văn hóa của đồng bào H’Mông.
